بررسی بیولوژی شپشک آردآلود جنوب nipaecoccus viridis (newstead) و امکان مبارزه بیولوژیک با استفاده از کفشدوزک کریپت و سایر کفشدوزکهای موجود در استان خوزستان

شپشک آردآلود جنوب nipaecoccus viridis (newstead) یکی از آفات مهم گونه های مختلف مرکبات ، توت سفید و سایرگیاهان زراعی و غیر زراعی در استان خوزستان است . طی سالهای 1369-71 بیولوژی آردآلود جنوب در شرایط طبیعی و آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت .این شپشک در شرایط اهواز و برروی مرکبات 8 نسل تولید می کند. 7 نسل از اوایل فروردین تا اواخرآذر ماه و یک نسل از اوایل دی تا اواخر اسفند. تداخل نسلهای متوالی بصورت گسترده ای به وقوع می پیوندد . زمستانگذرانی شپشک بصورت تخم، سنین مختلف پوره گی و حشرات بالغ صورت می گیرد. جمعیت این گونه دارای دو نقطه اوج در فصول بهار و پاییز می باشد. فصول تابستان و زمستان برای رشد و نمو این گونه چندان مناسب نمی باشند. در شرایط آزمایشگاهی، بیولوژی شپشک بر روی جوانه های سیب زمینی در حرارتهای 5ˆ1 +- 20 و 5ˆ1 +- 26درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 +- 70 درصد، 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی مورد مطالعه قرارگرفت . طول دوره رشد و نمو جنینی و مراحل مختلف پوره گی ماده ها در حرارت 5ˆ1 +- 20 درجه سانتیگراد به ترتیب 1ˆ10،9ˆ8،8ˆ5،6ˆ9 روز و برای نرها 1ˆ10،9ˆ8،8ˆ5،4ˆ4،6ˆ4 روز تعیین گردید. متوسط میزان تخمگذاری ماده ها در این درجه حرارت 410 (588-235) عدد محاسبه شد . دوره تخمگذاری بین 18 تا 21 روز به طول انجامید. طول دوره رشد و نمو جنینی و مراحل مختلف پوره گی ماده ها در حرارت 5ˆ1 +- 26 درجه سانتیگراد به ترتیب 8ˆ9،8ˆ6،2ˆ5 و 6ˆ6 روز و برای نرها 8ˆ9،8ˆ6،2ˆ5،6ˆ2 و 7ˆ3 روز تعیین گردید. متوسط میزان تخمگذاری ماده ها در این حرارت 645 (917-471) عدد محاسبه شد. دوره تخمگذاری در این شرایط بین 10 تا 17 روز بطول انجامید. علاوه بر بررسی بیولوژی شپشک آردآلودجنوب ، طی سالهای 1370-71 کفشدوزک وارداتی crytolaemus montrouzieri mulsant و دو گونه از کفشدوزکهای بومی hyperaspis polita weise و scymnus includens kirsch در مبارزه بیولوژیک بر علیه شپشک آردآلود جنوب مورد ارزیابی قرارگرفتند . در این بررسی تعدادی نهال مرکبات با پوره های متحرک شپشک آلوده گردید. به منظور حذف سایر عوامل بیولوژیکی موجود در محیط، این نهالها با پوشش پارچه ای سفید که بر روی چارچوبهای فلزی نصب شده بودند،پوشانیده شد. هرسه گونه کفشدوزک در انسکتاریوم و بر روی جوانه های سیب زمینی آلوده به شپشک آردآلود جنوب پرورش داده شدند. رهاسازی کفشدوزکها در ابتدای فصل و در دو نوبت بر روی تعدادی از نهالهای آلوده صورت گرفت . در پایان فصل از نهالهای شاهد و نهالهایی که کفشدوزکها بر روی آنها رها شده بودند، بصورت تصادفی نمونه برداری بعمل آمد. بررسی نتایج بدست آمده نشان داد که هر سه گونه کفشدوزک درصورت رهاسازی به موقع و به تعداد کافی می توانند جمعیت شپشک آردآلود جنوب را بصورت مطلوبی کنترل کنند. اما در مجموع عملکرد کفشدوزک h.polita از دو گونه دیگر بهتر بود.